Plant van de maand: Hippophae rhamnoides (duindoorn)

Het weer deze maanden verwent ons niet. Buiten het raam regent en vriest het. Gedurende deze tijd is het de moeite waard om in het bijzonder aandacht te besteden aan gezondheid en immuniteit. In deze uitgave reizen we naar Oost-Europa, waar deze bijzondere plant heel populair is en van generatie op generatie gebruikt wordt om verkoudheid en griep te voorkomen.

Een kleine, oranjekleurige fruitsoort met een zure smaak en tegelijkertijd een vitaminebom: we hebben het over de duindoorn. De Latijnse naam van het soort is ontstaan door het combineren van de Griekse woorden hippos (paard) en phao (schitter) omdat in het oude Griekenland duindoornbessen aan paarden werden gevoerd om ze een glanzende vacht te geven.

De duindoorn wordt vanwege zijn uitzonderlijke gezondheids- en voedingseigenschappen zowel in de keuken als in cosmetica gebruikt. ‘Het goud van Siberië’- zoals de Russen het noemen – bevat meer dan 190 bioactieve stoffen die een positief effect hebben op de gezondheid.
Duindoornbessen, bladeren en olie uit het vruchtvlees of duindoornzaden worden gebruikt voor genezing en verzorging.

Eigenschappen
De duindoorn is een schatkamer van vitamine B, C, F, P, PP, E en provitamine A in de vorm van carotenoïden. Het is ook rijk aan tannine, minerale zouten, fosfolipiden, organische zuren en fenolische verbindingen, waaronder flavonoïden en aminozuren. Om die reden wordt duindoorn aanbevolen bij alle aandoeningen die worden veroorzaakt door vitamine C-tekort. Opgemerkt moet worden dat vitamine C in duindoornbessen zeer duurzaam is, omdat het tijdens verwerking (bijvoorbeeld tijdens conserveren) en opslag nauwelijks ontleedt. Dit komt door het ontbreken van een enzym dat ascorbinezuur in duindoorn afbreekt.

Gebruik
Duindoornbessen worden vaak in de keuken gebruikt – ze zijn geschikt voor bijvoorbeeld sappen, jam, marmelade, gelei.

Moderne fytotherapie beveelt het oraal gebruik van duindoornolie aan bij brandend maagzuur, evenals bij maag- en darmzweren. In Oost Europese ziekenhuizen wordt duindoornolie gebruikt om te helpen bij de behandeling van zweren.

In de natuurgeneeskunde wordt duindoornolie ook gebruikt om de negatieve effecten van röntgenstraling en de toxische effecten van medicijnen tegen te gaan.

Vruchten en extract van duindoornbladeren worden, vanwege het gehalte aan bètacaroteen en flavonoïden, gebruikt bij ontstekingsaandoeningen.

Waarom is het de moeite waard om duindoorn in je dagelijkse voeding op te nemen?
Duindoorn ondersteunt het afvallen dankzij het gehalte aan omega-7-vetzuren, verhoogt het gevoel dat je vol zit en vermindert de eetlust. Serotonine en tryptofaan verbeteren de stemming en verlagen het stressniveau, waardoor de ontwikkeling van beschavingsziekten wordt voorkomen.

Het is de moeite waard om een extract van duindoornblaadjes in je dagelijkse voeding op te nemen, wat een delicate smaak en aromatische geur heeft. Bijvoorbeeld duindoornthee. Dit bevat calcium, kalium, fosfor, magnesium, ijzer, mangaan en vitamine E. Het is rijk aan grote hoeveelheden eiwitten, lysine, methionine en cystine.

De mineralen in de bladeren vergemakkelijken de opname van vitamines, versterken de weefsels en voorkomen bloedarmoede. Extract van duindoornblad voorkomt griep, hart- en vaatziekten en schade aan slijmvliezen. Bovendien hebben theeën een sterk antibacterieel, antiviraal, antitumoraal en immuun regulerend effect.

Goed voor je hart
Vitaminen C en E in duindoornbessen en plantensterolen verlagen het niveau van “slecht” LDL-cholesterol, wat leidt tot atherosclerotische veranderingen. Bovendien is bewezen dat ascorbinezuur alleen de bloeddruk verlaagt.

Dezelfde eigenschappen worden aangetoond door kalium, dat ook in deze herfstvruchten aanwezig is. Daarom wordt duindoorn aanbevolen voor mensen die worstelen met hypertensie, evenals voor de preventie van deze ziekte.

Gebruik in cosmetica
Duindoorn kleurt, vanwege de grote dosis bètacaroteen, oranje. Om die reden is het een natuurlijke kleurstof die aan alle soorten cosmetica wordt toegevoegd – inclusief voor haarkleurspoelingen en zelfbruiners.

Duindoornolie wordt ook toegevoegd aan shampoos en haarconditioners, omdat het dankzij de hoge concentratie aan polyfenolen, vitamines en mineralen structuur herstelt en zo de elasticiteit en glans van de lokken beïnvloedt. Daarnaast wordt haarcosmetica met toevoeging van duindoornolie gebruikt als hulpmiddel bij de behandeling van roos en haaruitval, omdat de olie de haargroei stimuleert.

Duindoorn wordt ook toegevoegd aan verschillende crèmes, waaronder ook crèmes die bedoeld zijn voor de verzorging van droge, ouder wordende huid.